
Makarska od dawna jest administracyjnym, politycznym, gospodarczym, kulturalnym i edukacyjnym ośrodkiem Riwiery Makarskiej, a od połowy XX wieku i turystycznym. Dzisiaj miasto liczy ponad 15 tys. mieszkańców, do którego zaliczają się również i malownicze miejscowości pod Masywem Gór Biokovo, Veliko Brdo, Puharići, Kotišina oraz Makar, od którego pochodzi nazwa miasta.
Miasto Makarska rozwinęło się wokół naturalnego portu, który osłania półwysep św. Piotra i przylądek Osejava. To największy i jedyny taki port pomiędzy ujściem rzeki Neretwy i Cetiny. Była to bezpieczna przystań i schronienie podczas złej pogody, niegdyś żeglarzy, piratów i kupców, a obecnie dla jachtów turystycznych, żaglówek i łodzi wycieczkowych. Z tego powodu stała się ważnym portem handlowym, szczególnie podczas okupacji tureckiej i weneckiej. Dzisiaj z portu kilka razy dziennie kursuje prom odmiejscowości Sumartin na wyspie Brač.
Podczas letnich wieczorów port jest zapełniony jachtami i turystycznymi statkami wycieczkowymi, plac Kačić Miošicia w centrum miasta jest pełen młodych ludzi, którzy biorą udział w wydarzeniach kulturalnych i tamtejszych zabawach.
Historię miasta można najlepiej poznać w klasztorze franciszkanów, który obchodził niedawno pięćsetlecie powstania. W swoich pomieszczeniach skrywa pinakotekę (galerię obrazów), bibliotekę, jedyne w swoim rodzaju Muzeum Malakologiczne oraz Instytut Gór i Morza. Na placu Kačić Miošicia znajduje się kościół św. Marka, a z jego północnej strony w starej szkole galeria Gojak mieści się biblioteka miejska, szkoła muzyczna i Radio Makarska rivijera.
Na wybrzeżu można odwiedzić Muzeum Miasta Makarska i kościół św. Filipa. W parku św. Piotra znajduje się kościół św. Piotra, który oferuje wspaniały widok na miasto, majestatyczne Góry Biokovo i otwarte morze.
Pierwsze wspomnienie starożytnej osady Inarion, jako stacji na nadmorskiej drodze Salona-Narona, pojawia się na starożytnej mapie wojskowej ̶ Tabuli Peutingeriana w pierwszej połowie IV wieku. W dokumentach władz Salony od 4 maja 533 roku mowa o Mucurum, czyli miejscu, gdzie zostało ustanowione biskupstwo. W planie podróży z Ravenny z VII w. osada jest określana jako Aronia id est Rucru.
W czasach Średniowiecza żupania Mokro weszła w skład Księstwa Neretwy i stała się ważną potęgą morską. Wenecki doża Peter Candian dotarł pod Mucules 18 września 887 roku, gdzie został pokonany w wielkiej morskiej bitwie. W kolejnych wiekach z powodu walk, nad tym terenem panowali książęta Bribiru, władcy Bośni i Hercegowiny, królowie węgiersko-chorwaccy i Wenecja.
Obecna nazwa Makarska pierwszy raz pojawia się w 1502 roku. W czasie panowania tureckiego Makarska była centrum nahiji na wybrzeżu, czyli ośrodkiem jednej z tureckiej jednostki terytorialnej złożonej z trenów nadmorskich, ufortyfikowana trzema wieżami. W 1684 roku Makarska została przyłączona do Republiki Weneckiej. Pod stuletnią władzą Wenecji, powstawały fundamenty przyszłego miasta. Podczas kolejnych stu lat, w czasie francuskiej i austriackiej dominacji, miasto przeżywa swój kulturalny i gospodarczy rozwój.
Od prehistorycznych ślady Ilirów, rzymskie posiadłości wiejskie, średniowiecznej pirackiej potęgi żupani Mokro w Księstwie Neretwy, tureckich murów i weneckie barokowe miasto, przez austriacką nowoczesną miejscowość wypoczynkową, aż do dzisiaj, Makarska historia jest nierozłącznie związana z jej zachwycającą okolicą. Historia jest opowiedziana przez słynny klasztor franciszkanów, katedrę św. Marka, kościół św. Filipa i Jakuba, sanktuarium Vepric, plac Kačić Miošicia, muzea i galerie, brukowane ulice, place, plaże, lasy i góry.
Muzeum Malakologiczne
Miejsce: Makarska
Słowa kluczowe: ślimaki morskie, skorupiaki, malakologiczna kolekcja
Region: Południowa Dalmacja
Subregion: Riwiera Makarska
Najbliższe miasto: Split
Typ: Muzeum
Muzeum Malakologiczne klasztoru franciszkanów zostało założone przez franciszkanina o. Jure Radicia w 1963 roku. Dziś, z atrakcyjną wystawą muszli ślimaków morskich i skorupiaków z Adriatyku i całego świata, jest to najsłynniejsza kolekcja malakologiczna w Chorwacji. Wraz z bogatym zbiorem malakologicznym o. Jure Radicia w muzeum przechowywany jest także cenny zielnik roślin Biokova i niewielka kolekcja paleontologiczna.
Muzeum Malakologiczne w Makarskiej to muzeum muszli ̶ pancerzy mięczaków morskich. Stworzone je dzięki systematycznej i bezinteresownej pracy teologa i przyrodnika o. Jure Radicia przy wsparciu i pomocy wielu osób, naukowców, pracowników muzeum, kolekcjonerów, a zwłaszcza dzięki jego oddanemu przyjacielowi o. Franjowi Careva i pod hasłem, który wtedy się najczęściej pojawiało: Z NARODU ̶ NARODOWI ̶ DLA NARODU.
Dla zwiedzających muzeum zostało otwarte 30 kwietnia 1963 roku w starej części klasztoru franciszkanów, który znajduje się pod ochroną prawną jako pomnik kultury. Z ponad 3000 wystawionych okazów muszli, w tym muzeum można oglądać nie tylko muszle z Morza Adriatyckiego, ale również i liczne gatunki z mórz tropikalnych i subtropikalnych, które wyróżniają się ataktycznymi kolorami i ciekawymi kształtami.
Ogród Botaniczny Biokovo
Miejsce: Kotišina, Makarska, Tučepi
Słowa kluczowe: świat roślin
Region: Południowa Dalmacja
Subregion: Riwiera Makarska
Najbliższe miasto: Split
Typ: natura
Znajduje się na nadmorskich zboczach masywu Biokovo w miejscowości Kotišina, na wysokości od 350 do 500 m n.p.m. i jest integralną częścią Parku Przyrody Biokovo. Ogród został założony przez dr. Jure Radicia (1920-1990), franciszkanina i naukowca, celem prowadzenia badań naukowych i obserwacji, ochrony i pielęgnowania oraz popularyzacji i poznania roślinnego świata masywu Biokovo.
Ogród Botaniczny Biokovo nie jest ogrodem botanicznym w klasycznym rozumieniu, w którym każda roślina jest wprowadzana zgodnie z określonymi zasadami, ale jest pomyślany jako „ogrodzona część przyrody”, w której zostaną zachowane naturalne formy roślinności z rodzimą florą.
Na dość małej powierzchni 16,5 ha występują bardzo różnorodne siedliska, takie jak skały, żleby, skały, grunty orne i kanion Proslap z wodospadem o tej samej nazwie, który jest suchy przez większość roku i ożywa podczas ulewnych deszczy.
Na powierzchni Ogrodu Botanicznego Biokovo w Kotišinie zidentyfikowano około 300 dziko rosnących roślinnych taksonów, od typowo śródziemnomorskich po górskie, a na niektórych obszarach posadzono rośliny egzotyczne, rolnicze i lecznicze.
Ogród jest najpiękniejszy wiosna i wczesnym latem, kiedy obfituje w kolory, lecz i w inne pory roku zawsze można znaleźć w nim kilka ukrytych kwiatów. Przez ogród widzie kilka ścieżek, a nad głównym wejściem w skale został wyryty napis. Ze względu na przyrodnicze i kulturowe atrakcje wieś Kotišina i ogród botaniczny przyciągają turystów i odwiedzających nie tylko w sezonie letnim, ale i przez cały rok. Lokalne stowarzyszenia alpinistyczne oznaczyły już okoliczne szlaki turystyczne, które częściowo nadają się dla rowerzystów. O ogród botaniczny w Kotišinie dba Park Przyrody Biokovo.
Twierdza Kaštel Kotišina
Słowa kluczowe: fortyfikacja
Region: Południowa Dalmacja
Subregion: Riwiera Makarska
Najbliższe miasto: Split
Typ: twierdza
We wsi Kotišina, niedaleko wejścia do ogrodu, obok klifu, znajdują się mury wielkiej Kaszteli ̶ fortyfikacji z XVII wieku, która również obecnie zachwyca swoim wyglądem. Na miejscu dzisiejszego kościoła św. Ante w Kotišinie, który został zbudowany w latach 1901–1903, znajdował się stary kościółek, o którym wiadomo, że został odnowiony w 1672 r. Nie zachowało się z niego nic, oprócz jednej inskrypcji, która została umieszczona na absydzie jako tablica pamiątkowa obecnego kościoła i mówi o konsekracji kościoła przez biskupa Lišnjicia 27 kwietnia 1681 r. za panowania tureckiego.
W centrum Kotišiny znajduje się dom pamięci księdza jezuity i poety, ojca Petara Pericy, urodzonego w 1881 roku. Ojciec Petar Perica wraz z wieloma wybitnymi chorwackimi patriotami został brutalnie zabity w 1944 roku na wyspie Daksa, która należy do archipelagu wysp Elafickich. Znany jest również jako autor ulubionego chorwackiego hymnu maryjnego „Rajska Djevo Kraljice Hrvata” i „Do nebesa nek se ori”. Dom został wyremontowany i urządzony, istnieje możliwość zwiedzania dla wszystkich zainteresowanych i grup turystycznych.
Sanktuarium Vepric
Miejsce: Makarska
Słowa kluczowe: sanktuarium, pielgrzymka
Region: Południowa Dalmacja
Subregion: Riwiera Makarska
Najbliższe miasto: Split
Typ: cel pielgrzymek
Chorwacka świątynia Vepric jest poświęcona Matce Bożej z Lourdes. Założona została w 1908 roku przez biskupa dr Juraja Caricia, który jest tam pochowany. Naturalna jaskinia i cały krajobraz ze wzgórzami, roślinnością i strumieniem między nimi, żywo przypomina Lourdes, gdzie Najświętsza Maryja Panna objawiła się 18 razy Bernadecie Soubirous w 1858 roku. W sanktuarium Vepric wzniesiono kaplicę z zakrystią, ołtarz na placu, konfesjonały, stacje krzyżowe, dom rekolekcyjny, ścieżki procesyjne. Ze względu na swoje naturalne piękno i spokój, sanktuarium to jest licznie odwiedzane przez cały rok, jednakże główne dni pielgrzymek to: 11 lutego, 25 marca, 15 sierpnia oraz 7 i 8 września.
Muzeum Miasta Makarska
Miejsce: Makarska
Słowa kluczowe: zbiory archeologiczne, zbiory kulturowo-historyczne, zbiory etnograficzne
Region: Południowa Dalmacja
Subregion: Riwiera Makarska
Najbliższe miasto: Split
Typ: Muzeum
Kolekcje: zbiory archeologiczne, zbiory etnograficzne, zbiory kulturowo-historyczne, zbiory historii najnowszej:
- zbiory archeologiczne:
Największą kolekcja jest zbiór ceramiki, która oprócz kilku fragmentów prahistorycznych naczyń, posiada zbiór amfor, starożytną i późno antyczną ceramikę, rzymskie cegły z pieczęciami warsztatowymi, fragmenty średniowiecznych naczyń z okresu VII-XIV wieku, podczas gdy nową erę reprezentują majoliki, różne fragmenty misek, talerzy i dzbanków.
- zbiory kulturowo-historyczne:
Kolekcja obejmuje 142 przedmioty, z których większość stanowią przedmioty użytkowe i meble z XIX i początku XX wieku. Kolekcja dzieł sztuki z XVII-XIX wieku, choć niewielka, jest bardzo cenna ze względu na jej kulturowe i historyczne znaczenie dla tego miasta.
Obok portretów znajduje się tu i obraz „Opłakiwanie Chrystusa”, praca nieznanego weneckiego mistrza z XVII w., oraz grafika biskupa z Makarskiej Nikolego Bijankovicia z XVIII w. Mniejsza kolekcja materiału heraldycznego składa się z kopii, malowanych i gipsowych replik herbów rodów szlacheckich z Makarskiej oraz dostojników kościelnych, a także najstarszego kamiennego herbu miasta Makarska wybrzeża z 1775 r. Kolekcja kluczy, która składa się z 77 sztuk różnych kluczy i należy do okresu od XVII do XIX wieku, została przekazana przez Ružę Cvingl w 1995 roku. W 1999 r. kolekcja wzbogaciła się o nowe przedmioty: maszynę do szycia Singer z 1900 roku i pień morski z początku tego wieku. Kolekcja jest nadal wzbogacana dzięki pojedynczym wykupom i darowiznom.
- kolekcja etnograficzna:
Kolekcja składa się z ponad 200 artykułów do codziennego użytku osobistego i domowego, narzędzi rolniczych, hodowlanych, narzędzi do rybołówstwa oraz mebli i tradycyjnego rękodzieła z pierwszej połowy XX wieku używanych w dużym obszarze Makarskiego wybrzeża. Większość z nich została odkupiona z prywatnej kolekcji mieszkanki Makarskiej Anki Puharić i została podarowana przez Martina Lendicia ze wsi Rašćan. Najciekawszą częścią kolekcji są zachowane elementy strojów ludowych tego regionu oraz zrekonstruowane tradycyjne stroje męskie i damskie z Riwiery Makarskiej. W ciągu ostatniego roku kolekcja została wzbogacona o szereg ciekawych darowizn przedmiotów użytkowych z początku XX wieku.
- zbiory dziejów najnowszych:
Zbiory dziejów najnowszych sąnajstarszą i dziś najliczniejszą kolekcją, z dzięki której powstało to muzeum. Składa się z siedmiu kolekcji: broni, pieniędzy, fotografii, starych pocztówek, fotokronik i kolekcji mieszanej, która dzieli się na mniejsze grupy, takie jak flagi, odznaki, przedmioty techniczne i pieczęcie.