W czwartek Australijskie Narodowe Muzeum Morskie (ANMM) poinformowało, że wrak został odnaleziony w Newport Harbour, niedaleko Rhode Island w USA.
Jednak projekt archeologii morskiej Rhode Island (RIMAP) stwierdził, że „wiele pytań nadal pozostaje bez odpowiedzi”.
Zbudowany przez Brytyjczyków statek węglowy wylądował we wschodniej Australii w 1770 roku.
Wcześniej HMS Endeavour pływał przez kilka lat wokół południowego Pacyfiku po wypłynięciu z Plymouth w Anglii.
Statek, znany wówczas jako Lord Sandwich II, został zatopiony wraz z 12 innymi statkami u wybrzeży Rhode Island w sierpniu 1778 roku – jednak nikt nie był pewien, gdzie dokładnie.
W czwartek rano ANMM wygłosiło swoje oświadczenie w Sydney.
„Ostatnie elementy układanki”
„Cieszę się, że jest to ostatnie miejsce spoczynku jednego z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych statków w morskiej historii Australii” – powiedział w oświadczeniu dyrektor i dyrektor generalny ANMM Kevin Sumption.
„Zanim wykonałem telefon, musiałem mieć pewność, że te ostatnie elementy układanki są potwierdzone.”
„Na podstawie dowodów archiwalnych i archeologicznych jestem przekonany, że to ogromne przedsięwzięcie” – dodał Sumption.
Ale wkrótce potem RIMAP, czyli zespół przodujący zaangażowany w wieloletnie badania, opublikował oświadczenie, w którym stwierdził, że raport ANMM informujący „że zidentyfikowano Endeavour jest przedwczesny”.
RIMAP oskarżył ANMM o złamanie umowy między tymi dwiema organizacjami „na prowadzenie tych badań i sposób udostępniania ich wyników opinii publicznej”.
„To, co widzimy w badanym miejscu, w którym znajduje się wrak, jest zgodne ze statkiem Endeavour, jednak nie znaleziono niepodważalnych danych potwierdzających, że jest mowa o tym kultowym statku, i wciąż pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi, które mogłyby podważyć tę identyfikację” - powiedział dyrektor wykonawczy RIMAP Kathy Abbass.
Dodał, że „po zakończeniu badania RIMAP opublikuje raport na swojej stronie internetowej” i że „wnioski będą oparte na konkretnym procesie naukowym, a nie na australijskich emocjach czy polityce”.
HMS Endeavour był statkiem, na którym kapitan Cook w latach 1769-1771 obserwował Nową Zelandię i Australię. Brytyjski odkrywca przybył na południowo-wschodnie wybrzeża dzisiejszej Australii w 1770 r., ostatecznie docierając na ląd w Zatoce Botany.
Później nazywał region koroną brytyjską, pomimo obecności dużych społeczności rdzennych.
Po powrocie do Wielkiej Brytanii Endeavour został przemianowany na Lorda Sandwich II i stał się przewoźnikiem wojsk.
Podczas amerykańskiej wojny o niepodległość został zatopiony przez brytyjską marynarkę, tworząc blokadę zatoki Narragansett.
